Nesebi

Bâbî Abdullah da denilen Muhammed bin Muhammed bin en-Numan’ın lakabı Mufid (faydalı) ve İbni Muallim’dir (Öğretmenin oğlu). Kendisine atfedilen diğer isimler, el-Bağdadi, el-Kerhi, el-Akberi, el-Arabi ve el-Harisi kabileleri ve şehirlerinden kaynaklanmaktadır.

Doğumu

Hicri 338 yılında Bağdat’ın banliyösü olan Akbari’de Suveyka bin el-Basari Mahallesinde dünyaya gelen Şeyh Müfid’in soyu Haris bin Ka’b’a atfedilir. Bundan gelen soy ağacı Yareb bin Kahtan’a dayanır. Bağdatlı bir Arap olan Kahtan Akbari’nin kültürel isimlerindendir. Şeyh Müfid’in eğitiminde babasının önemli bir etkisi oldu, çünkü kendisi Vasıt’ta bir öğretmendi. Daha sonra Akbari’ye göç etti ve buradan da Bağdat’a gitti. Bu nedenle lakabı İbni Muallim’dir.

Hayatı

Şeyh Müfid bir dizi Abbasi halifesi ile aynı dönemde yaşadı. Bunlar:

El-Mutiullah el-Fadl bin Muktedir, daha sonra yirmi üçüncü Abbasi halifesi olan el-Mustekfi, daha sonra yirmi dördüncü halife olan et-Taiullah Abdulkerim bin el-Muti. Bundan da sonra yirmi beşinci halife el-Kadir Billah ebu Abbas Ahmed.

Şeh Müfid aynı zamanda birçok Buveyhi Prensi ile aynı zamanda yaşamıştır. Şeyh Müfid, çevre kralları arasında saygı ve itibar sahibi olmuş, zamanında Bağdat'ın alimi olduğu için bazıları tarafından evinde ziyaret edilmişti.

Münazaraları

Hicri dördüncü yüzyılda düşünce hayatının sembolü olan Şeyh Müfis ile bir yandan büyük münazaralar yapılır bir yandan da Şeyh Müfid’in azameti konuşulurdu. Kadı Ebubekir Ahmed bin Seyyar ile Nas ve İmamet konusunda girdiği münazara bunun örneklerinden biridir. Bu münazara Ebu Abdullah Muhammed bin Tahir’in evinde gerçekleşmiştir. Şeyh Müfid Bin Seyyar’ın nas konusundaki bir sorusuna cevaben yaptığı açıklamanın ardından Bin Seyyar, “Anlattıkların çok güzel. Açıkladığın şeyi ben de anladım” ifadesini kullanmıştır.

Ebul Hasan el-Amiri’nin meclisinde ‘Haset’ konulu bir münazara katılmıştır. Bu münazarada Kadı Ebu Muhammed el-Ummani ve Ebubekir er-Rakak da katılmış ve Şeyh Müfid’in cevaplarını beğenmişlerdir.

Şeyh Müfid, ‘El-Fusul el-Muhtara’ isimli kitabında özellikle Mu'tezile ve fakihlerle birlikte Kufe, Samarra ve diğer yerlerde başka münazaraları ele almıştır.

Yazı: Fadl eş-Şerifi

Çeviri: Merve Soydaş Gök