Çocukluk çağı, bir insanın yaşamının en önemli aşamalarından biridir.  Kişiliğin ve hatta zihinsel ve fiziksel özelliklerin bile gelişiminin temelidir. Tüm bunlar, çocuğun yaşadığı çevre ve koşulların yanı sıra, aile ve kişilik gelişimi üzerindeki rolünden etkilenmektedir. Psikolojik, maddi, manevi ya da eğitimle ilgili çeşitli yönlerle ilgilenmek de biyolojik ve çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Ancak sosyal etkileşim, bir çocuğun gelişmesindeki hala en önemli unsurlardan biridir.

Çocukların, toplumun dışında kalmasına katkı sağlayan ve en önemli haklarından yoksun bırakan çocuk işçilik olgusu, özellikle Arap ülkelerinde savaşlar, felaketler ve salgın hastalıkların gölgesinde giderek büyüyor.

Kovid-19 salgını ile daha da artan çocuk işçiler, elbette daha önce de var olan bir sorundu. Ancak salgının getirdiği ekonomik krizler, eğitimin zayıflaması ve çocuğu göz ardı eden bazı unsurlar, çocuk işçi oranının ciddi ölçüde büyümesine yol açmıştır.

Psikoloji uzmanı Muhammed Bayomi Halil, "Küreselleşme Çağında Arap Toplumlarında Çocukla İlgili Toplumsal Kavramları Geliştirmek" adlı kitabında, çocuk işçilik olgusunu şöyle tanımlamıştır:

“Çocukların, bedensel, psikolojik ve sosyal gelişimlerine zarar verecek ve çocukluk ihtiyaçlarını karşılamaktan onları mahrum bırakacak şekilde piyasaya girerek iş gücü haline gelmeleri ve hatta ağır işlerde kullanılmaları.”

On sekiz yaş altı bir çocuğun sağlık, yaşam, fiziksel ve zihinsel gelişimlerine zarar verecek biçimde ve zor koşullar altında çeşitli iş alanlarında bulunması, çocuğa kaldırabileceğinden büyük bir yük yükler ve sağlığını, gelişimini, bedenini, zihnini olumsuz yönde etkiler.

Çocuk işçiliğin en önemli nedenlerinin başında ekonomik zorlukların olması göz önüne alındığında, bu konuya çözüm bulmak için ilk olarak yoksul aileler takip edilmeli, yardım sağlanmalı ve çocuklarını çalıştırmaya mecbur kalmamaları için ailelerinin yaşadığı zorlukları aşmalarına destek olunmalıdır.  

Yetkili makamların, toplumlarda giderek büyüyen işsizlik krizine çözüm bularak, çocuklarını çalıştırmak zorunda kalan ailelere uygun çalışma alanların tahsis etmesi ve bu alanda planlar geliştirilmesi de toplumlardaki çocuk işçi olgusunun önüne geçmek için önemli bir adım olacaktır.

 Dr. Amani Faris Ebu Marra

Çeviri: Merve Soydaş Gök